A to, co się podoba Panu,
aby się szczęśliwie wykonało
„Aby
położywszy ofiarą za grzech duszę swoją, ujrzał nasienie swoje, przedłużył dni
swoich, a to, co się podoba Panu, przez rękę Jego aby się szczęśliwie
wykonało. Z pracy duszy swej ujrzy owoc, którym nasycon będzie”
– Izaj. 53:10‑11.
Z |
acytowany tekst przedstawia naszego drogiego
Odkupiciela jako męża boleści i smutku, który „wylał swoją duszę”, swoją
istotę, na śmierć – uczynił swą duszę ofiarą za grzech, aby odkupić duszę
Adama, straconą przez grzech, a przy tym całe jego potomstwo,
z powodu Adama uwikłane w grzech i skazane na wynikającą
z niego karę śmierci. Apostoł przypomina nam, że to przez nieposłuszeństwo
jednego człowieka grzech wszedł na świat i śmierć jako rezultat grzechu
(Rzym. 5:12). Zapewnia nas on w ten sposób, że gdyby nie grzech, nie
byłoby na świecie czegoś takiego jak śmierć i że grzech oraz śmierć
stanowią przekleństwo, które zaraziło i skaziło wszystko na ziemi.
Nasz Pan mówi
nam, że cały świat był zgubiony przez Adama pod Boskim wyrokiem śmierci,
a On przyszedł, aby szukać i zbawić to, co było zginęło – przywrócić
rodzaj ludzki do pierwotnego stanu. Wszyscy zgodzą się, że nasz drogi
Odkupiciel kierował się najbardziej szlachetnymi pobudkami, gdy podjął się
wypełnienia łaskawego Ojcowskiego planu zbawienia i „siebie samego złożył
jako okup za wszystkich, aby o tym świadczono we właściwym czasie”
(1 Tym. 2:6 NB). Nikt nie zaprzeczy, że było to wielkim upokorzeniem dla
„zacniejszego nad innych dziesięć tysięcy” zniżyć się do niższej natury, natury
ludzkiej, przyjąć nasz kształt i urodzić się w ludzkiej postaci, aby
móc odkupić ludzkość. I tu nasuwa się uzasadnione pytanie: Czy ta wielka
ofiara umożliwiała odpowiedni obrót spraw? Czy wyniki usprawiedliwiają tak
wielki koszt? Czego właściwie dokonała śmierć naszego Pana?
Z kontekstu
naszego tytułowego wersetu dowiadujemy się, że Bóg przepowiedział przez proroka
tę ofiarę z duszy naszego Pana jako odpowiadającą cenę, okup za duszę,
istnienie, życie, egzystencję Adama i zapłacenie kary za grzech
pierworodny. Niemniej wyraźna jest też zapowiedź skutków tej ofiary
w stwierdzeniu: „Ujrzy nasienie swoje, przedłuży dni swoich, a to, co
się podoba Panu, przez rękę jego, aby się szczęśliwie wykonało”. Rozważając tę
sprawę, musimy pamiętać, że nigdzie Kościół Chrystusowy nie jest nazywany
„nasieniem Chrystusa”, dziećmi Chrystusa, przeciwnie – jest nazywany Jego
„braćmi”, Jego „małżonką”. Apostoł Piotr zwraca uwagę na nasz związek
z Panem, gdy stwierdza: „Bóg i Ojciec Pana naszego Jezusa Chrystusa
(...) na nowo zrodził nas” (1 Piotra 1:3 BT). Zatem my, którzy zostaliśmy
tak zrodzeni przez Boga, jesteśmy bezpośrednio dziećmi Ojca, a nie dziećmi
naszego Pana Jezusa. On jest naszym starszym bratem. Zgadza się to dobrze także
z Jego własnym oświadczeniem w tej sprawie, gdy mówi do Marii:
„Wstępuję do Ojca mego i Ojca waszego, i do Boga mego, i do Boga
waszego” [Jan 20:17].
Jednak to, że nasz Pan ma być Ojcem, jest
wyraźnie proroczo zapowiedziane. Jeden z Jego tytułów, którego znaczenie
będzie coraz bardziej jawne w ciągu Wieku Tysiąclecia, to „odwieczny
ojciec” (Izaj. 9:6 BT), który obdarza swoje dzieci życiem wiecznym. Widzimy
ponadto biblijny obraz tego, że grzechy świata, odkupione przez Pana Jezusa,
będą wszystkie w odpowiednim czasie anulowane, a każdy grzesznik
zostanie w słusznym czasie przyprowadzony do pełnego poznania Pana, aby
mógł skorzystać z błogosławieństwa przebaczenia i powrotu do Boskiej
łaski, zagwarantowanego w tym jednym „imieniu danym ludziom, przez które
mogą być zbawieni” (Dzieje Ap. 4:12).
Uprzednio
błogosławieństwo to jest udzielane poświęconym wierzącym w Wieku
Ewangelii, którzy są usprawiedliwieni z wiary i mają zapewniony
przywilej ponownego spłodzenia z ducha świętego do nowej natury i do
współdziedzictwa z Jezusem w Jego Królestwie i chwalebnej pracy
tego Królestwa. Ale dla świata jako całości czas otrzymania Boskiego
błogosławieństwa nastawać będzie stopniowo, gdy wszyscy, co są w grobach,
usłyszą głos Syna Człowieczego i wyjdą, a ci, którzy usłyszą
(usłuchają), ożyją – będą stopniowo wyprowadzani ze stanu grzechu
i śmierci do pełnej doskonałości życia i ludzkiej natury. Ta klasa,
świat, z którą Pan będzie miał do czynienia w Wieku Tysiąclecia
w warunkach Królestwa, nie będzie spłodzona z ducha do nowej natury
tak jak my z Kościoła Wieku Ewangelii, ale na drodze posłuszeństwa
osiągnie przywrócenie doskonałości ludzkiej natury.
Ponieważ Jezus
oddał swoje życie, swoją duszę w zamian za duszę, czyli życie, Adama,
wykupując w ten sposób ludzkość spod panowania grzechu i śmierci,
stąd też przywrócenie, jakie zostanie dokonane dla świata podczas Tysiąclecia,
jest przedstawiane jako bezpośrednie dzieło samego Pana Jezusa, a nie
dzieło Ojca, jakkolwiek Ojciec był autorem całego planu zbawienia. Jest tak
dlatego, że życie, jakie zostanie przywrócone ludzkości, było nabyte
bezpośrednio przez naszego Pana Jezusa za cenę Jego własnego życia, czyli
duszy, stąd też dawanie życia światu w ciągu Tysiąclecia w procesie
zmartwychwstania i restytucji jest przypisywane naszemu Panu Jezusowi jako
Jego własne dzieło; dlatego też jest On nazywany ojcem świata, drugim Adamem,
który zajmie miejsce pierwszego Adama, odkupiwszy go i jego potomstwo
swoją własną krwią, swoją własną ofiarą, uczyniwszy swoją własną duszę ofiarą
za ich grzech. Jako drugi Adam, ma On być ojcem świata, dawcą życia wiecznego
dla tych wszystkich, którzy Go usłuchają. Nie jest On ojcem Kościoła, ponieważ
Kościół nie otrzymuje z powrotem życia ludzkiego, lecz zamiast tego – jak
już wykazaliśmy – spładzany jest z ducha świętego do duchowej, wyższej
natury.
„A to, co się podoba Panu, przez rękę jego
aby się szczęśliwie wykonało.”
Ten fragment naszego tekstu to słowa jeszcze
niespełnione. Czy ktoś powie, że obecnie dzieje się na świecie to, co by się
podobało Bogu? Czy powie, że obecne panowanie grzechu i śmierci podoba się
Bogu miłości i miłosierdzia, który oświadcza, że nie ma upodobania
w naszym umieraniu? Jedynie w bardzo ograniczonym sensie można
powiedzieć, że zaledwie mała część tego, co się podoba Bogu, została wypełniona
przez naszego Odkupiciela. Ojcu upodobało się podać swego Syna na utrapienie,
dozwolić na straszne trudy i cierpienia, jakie przychodziły na Niego
w związku z naszym odkupieniem. Nie oznacza to, że Bóg miał
przyjemność w cierpieniach Odkupiciela, ale że taki był Pański plan – że
nasz drogi Odkupiciel miał być sprawdzony, wypróbowany i doświadczony, by
dowieść, że jest godny, i w ten sposób zostać przygotowanym do
chwalebnych honorów swego wywyższenia i wielkiego dzieła, jakie ma
przeprowadzić w celu podźwignięcia ludzkości. Był to więc raczej plan Ojca
niż Jego upodobanie, a nasz Pan go wykonał, będąc posłuszny aż do śmierci,
i to śmierci krzyżowej (Obj. 5:1‑7).
Tak samo możemy powiedzieć, że Ojcowskie
upodobanie w sensie planu realizuje się na przestrzeni Wieku Ewangelii
w cierpieniach Kościoła, który jest Ciałem Chrystusa – w próbach
i utrapieniach, które przyszły na apostołów i na wszystkich wiernych
w Chrystusie Jezusie od ich dni aż do obecnego czasu, do końca Wieku.
Pismo Święte zapewnia nas, że Pan uważa cierpienia wiernych znoszone dla
sprawiedliwości i ich lojalność względem Boga, Jego ludu i Jego Słowa
za bardzo cenne, za przyjemną wonność, dowód ich miłości, poświęcenia
i wiary w Niego i Jego obietnice. W tym sensie Boże upodobanie,
Jego dobry plan działa dla czegoś chwalebnego i z tego punktu
widzenia wszyscy, co są ludem Pana, mogą wraz z Apostołem oznajmić, że
chlubią się w swych uciskach, wiedząc, że ucisk wyrabia cierpliwość
i pomaga rozwijać różne owoce i łaski ducha w ich sercach i w ich
życiu. Z tego punktu widzenia wszyscy oni mogą się cieszyć w ucisku
i poczytywać to wszystko za radość, gdy ich „imiona wyrzucą jako złe”
[Łuk. 6:22], będąc przekonani, że są uczestnikami cierpień Chrystusowych
i że z czasem będą z Nim również dzielić Jego niezmierzoną
chwałę (Efezj. 5:1‑2).
Z tego punktu widzenia Kościół, który
jest Ciałem Chrystusa pod Jezusem jako swą Głową i Odkupicielem, dzieli
z Nim całą obecną i przyszłą pracę, jak stwierdza Apostoł: Jeśli
z Nim cierpimy, będziemy też z Nim królować; jeśli z Nim
umieramy, z Nim też będziemy żyć (Rzym. 8:17; Kol. 3:4). Z tego
punktu widzenia bracia Chrystusa, Jego członkowie, Jego Ciało, Kościół,
dopełniają ostatków ucisków Chrystusowych (Kol. 1:24). Z tego też punktu
widzenia cały Kościół wylewa swą duszę na śmierć, zgodnie z zachętą Apostoła:
„Proszę was tedy, bracia, przez litości Boże, abyście stawiali ciała wasze
ofiarą żywą, świętą, przyjemną Bogu, to jest rozumną służbę waszą” – Rzym.
12:1. Dlatego więc – oprócz dzieła odkupienia, którego wartość jest zasługą
wyłącznie naszego Pana i które było niezbędne dla każdego członka ludzkiej
rodziny – oprócz tego Kościół Chrystusa, jako Jego Oblubienica, ma udział we
wszystkich Jego cierpieniach, a w przyszłości będzie uczestnikiem
wszystkich Jego radości i błogosławieństw.
Współofiarnicy i współdziedzice
W ten sposób, jak oświadcza nasz tekst,
będzie prawdą o wszystkich, którzy poświęcają swoje życie zgodnie
z wezwaniem do ofiary, że mimo wszystko „przedłużą swoje dni” – poprzez
ofiarę uzyskają nieśmiertelność i szczęśliwie wykona się w nich
wszystkich chwalebny plan Ojca. Szczęśliwie wykonuje się on w ich obecnym
ofiarowaniu i w ich obecnym rozwijaniu charakteru, a kiedyś
szczęśliwie się dopełni wraz z nadejściem wielkiego Króla, kiedy obejmie
On wielką moc i panowanie. Gdy będzie siedział na swoim tronie chwały
w ciągu Wieku Tysiąclecia, wtedy my będziemy siedzieć wraz z Nim na
Jego tronie jako Jego „małżonka”, a przed tym tronem przez tysiąc lat
gromadzić się będą wszyscy ludzie, aby otrzymać pomoc i kierownictwo i by
przez wszystkie te doświadczenia być sądzeni i wejść do stanu wieczności
po Tysiącleciu – wszyscy inni, jako kozły, jako przeciwnicy, zostaną zgładzeni
wtórą śmiercią, karą, jaka zgodnie z Bożą zapowiedzią musi przyjść na
wszystkich, którzy ostatecznie dobrowolnie i świadomie odrzucą Jego ofertę
wiecznego życia na Jego warunkach posłuszeństwa względem sprawiedliwości. Wtedy
„z pracy duszy swej ujrzy owoc, którym nasycon będzie”.
Co się tyczy
świata, to rzeczy podobające się Bogu w żadnym sensie tego słowa jeszcze
się w nim nie wykonały. Apostoł nam przypomina, że „wszystko stworzenie
wespół wzdycha i wespół boleje” i „oczekuje objawienia synów Bożych”
(Rzym. 8:22,19). To z pewnością nie jest upodobaniem Boga – cierpienia
Jego stworzeń, bo nawet jeśli Mu się upodobało, żeby Jego poświęceni, spłodzeni
z ducha cierpieli przez jakiś czas, to tylko z tego powodu, by te
cierpienia wyrobiły w nich „zacnej chwały wieczną wagę” (2 Kor.
4:17). Lecz inaczej jest w przypadku świata. Nadal ciąży nad nim brzemię
grzechu, zepsucia i smutku, ciągle jego udziałem jest Boskie
niezadowolenie. Jak dotąd, nie słyszeli jeszcze o tym jedynym imieniu
danym ludziom pod niebem, przez które mogą być zbawieni. Bo jak stwierdza
Apostoł – „świat wszystek w złem położony jest” [1 Jana 5:19]. To, co
się podoba Bogu w odniesieniu do nich, jeszcze się nie dokonało.
Odnośnie tego,
jaki jest Boski plan, zamiar czy cel dotyczący dobra świata, musimy odnotować
prorocze oświadczenie potwierdzonego przysięgą przymierza z Abrahamem:
„W nasieniu twoim błogosławione będą wszystkie narody ziemi” [1 Mojż.
22:18]. To błogosławienie wszystkich narodów ziemi należy jeszcze do
przyszłości, ponieważ rozwój nasienia Abrahamowego jeszcze się nie zakończył –
ostatni członkowie Ciała Chrystusa jeszcze nie zakończyli swego z Nim
cierpienia; uciski Chrystusowe jeszcze nie zostały dopełnione. Posłuchajmy
Apostoła: „Jeśliście wy Chrystusowi, tedyście nasieniem Abrahamowym,
a według obietnicy dziedzicami” – Gal. 3:29. Widzimy zatem, że spłodzone
z ducha nasienie Abrahama musi być najpierw wykształtowane przez próby,
ćwiczenia, sprawdziany i ofiary, zanim będzie mogło być użyte jako Boża
instytucja do rozdzielania Jego błogosławieństw wszystkim narodom ziemi.
„Aby o tym świadczono we właściwym czasie”
[1 Tym. 2:6 NB]
Z każdym elementem Boskiego porządku
wiąże się odpowiedni czas. „Lecz gdy przyszło wypełnienie czasu, posłał Bóg
onego Syna swego” [Gal. 4:4], „według czasu [Chrystus] umarł za niepobożne”
[Rzym. 5:6], w słusznym czasie ma być świadczone o tej wielkiej łasce
Boga przed całą ludzkością. Ten słuszny czas jeszcze nie nastąpił. Dlatego też
świadectwo to było dotychczas jedynie dla tych, którzy mają uszy ku słuchaniu
i według postanowienia Bożego powołani są, aby być ową wybraną klasą
„nasienia”. Jesteśmy przekonani, że jak tylko ta część Boskiego planu się
wypełni, przyjdzie czas na inne szczegóły, a Słowo Boże jest pewne
i „to, co się podoba Panu, przez rękę jego szczęśliwie się wykona”. Przy
końcu tego Wieku, wraz ze skompletowaniem Ciała Chrystusowego, którym jest
Kościół, wielki Odkupiciel ujmie wielką moc i panowanie – aby pokonać całe
zło, włącznie ze związaniem Szatana, aby oswobodzić i uwolnić wszystko, co
znajdowało się poza zasięgiem łaski prawdy i sprawiedliwości, tak aby
wszelka ciemność grzechu i zepsucia mogła zostać rozproszona przez
chwalebne światło Boskiej łaski, prawdy i mocy.
Mówiąc o tym czasie, gdy Boskie
upodobanie będzie się realizować przez ręce Mesjasza, Chrystusa [Głowy
i Ciała], Apostoł oświadcza, że On musi królować, dopóki nie położy
wszystkich nieprzyjaciół pod nogi Jego. Wyjaśnia nam też, że wszelka władza
i autorytet Królestwa przekazane będą przez Ojca Niebieskiego Chrystusowi
i że przy końcu Królestwa Tysiąclecia Chrystus odda Królestwo Bogu
i Ojcu, aby On był wszystkim we wszystkich – Temu, który Mu, Chrystusowi,
poddał wszystkie rzeczy, Temu, który jest autorem tego planu i któremu
należy się moc i chwała na wieki.
Będąc przyzwyczajeni do panowania grzechu
i śmierci oraz nieingerowania w nie ze strony Pana, wielu nie jest
w stanie pojąć, jak Wiek Tysiąclecia może być tak zupełnie inny od
obecnego, tak bardzo sprzyjający prawdzie i sprawiedliwości. Tym, co
trzeba wobec tego zrobić, jest udanie się do Słowa Bożego. Pan jak najwyraźniej
poucza nas, że utrapieniem obecnego czasu jest niewiedza, że ów brak poznania
jest w przeważającym stopniu dziełem Przeciwnika – „bóg świata tego
oślepił zmysły, aby nie wierzyli”, że ludzkość jest z własnej woli mniej
lub bardziej nieświadoma oraz podlega zaślepieniu, jakie na nią spadło, że
ludzie nie byli tak stworzeni na początku, lecz ich zepsucie nastąpiło wskutek
braku uznania dla Pana i Jego Słowa. Mamy jednak zapewnienie, że lekarstwo
na te wszystkie bolączki będzie dane w Królestwie, o które prosimy:
„Przyjdź królestwo twoje, bądź wola twoja jako w niebie, tak i na ziemi”.
Wraz z ustanowieniem autokratycznego Królestwa pod bezpośrednim zarządem
Pana i Jego uwielbionego Kościoła, „małego stadka, któremu upodobało się
Bogu dać królestwo” (Łuk. 12:32), nastąpi największa przemiana, jaką widział
świat – spod panowania grzechu i śmierci ludzkość zostanie przeniesiona
pod panowanie sprawiedliwości z jej nagrodą wiecznego życia dla tych
wszystkich, którzy będą posłuszni prawom tego sprawiedliwego rządu.
Cóż za wspaniała perspektywa! Zaiste będzie to
ostateczne dokonanie na świecie tego, co się Panu upodobało. Wtedy, jak Pan
oświadcza przez proroka, nikt nie będzie mówił: „Poznaj Pana”, bo Go wszyscy
poznają od najmniejszego do największego z nich (Jer. 31:34); wtedy nie
będzie już przekleństwa, nie będzie ani wzdychania, ani płaczu, ani śmierci,
albowiem pierwsze rzeczy przeminęły (Obj. 21:4). „A wszelkie stworzenie,
które jest na niebie i na ziemi, słyszałem mówiące: Siedzącemu na stolicy
i Barankowi błogosławieństwo i cześć” – Obj. 5:13. O, jakże
będzie inaczej, gdy to, co się podoba Panu, szczęśliwie się wykona przez rękę
Jego Pomazańca, Mesjasza!
Nasz Pan powściągliwie wypowiada się
o tych sprawach. Możemy być jednak pewni, że wielkie rezultaty wspaniałego
Boskiego planu odkupienia i restytucji będą czymś znacznie więcej niż
tylko zadowoleniem Odkupiciela – będą czymś znacznie więcej niż jedynie
zadośćuczynieniem za umęczenie Jego duszy, za Jego poniżenie, Jego cierpienie,
Jego śmierć. O, tak! Nasz Pan sam stwierdził, że będzie całkowicie
zadowolony, jeśli po tym, jak wiernie aż do śmierci będzie służył Ojcu, zgodnie
z Jego planem, zostanie z powrotem przywrócony tam, gdzie był
wcześniej. Modlił się: „Ty mnie uwielbij, Ojcze, u siebie samego tą
chwałą, którą miałem u ciebie, zanim świat powstał” – Jan 17:5 NB.
O nic więcej nie prosił. Lecz Bóg, który jest bogaty w miłosierdzie
oraz szczodrze nagradza wszystkich, którzy pilnie się starają i Mu służą,
nie zadowoliłby się jedynie tym, że udzieliłby Odkupicielowi tylko takich
błogosławieństw, jakimi cieszył się On uprzednio i z jakich
zrezygnował, aby się stać Zbawicielem. Nie! Mamy do czynienia z Królem,
który jest bogaty w łaskę i miłosierdzie.
Apostoł zapewnia nas, że nasz Pan Jezus został
przy swoim zmartwychwstaniu osobiście wielce wywyższony, wysoko nad aniołów,
zwierzchności i moce, i nad wszelkie imię, które się mianuje (Efezj.
1:21). Osobiście otrzymał On już o wiele więcej niż odpłatę za swoją
ofiarę. Będzie miał przywilej wzbudzić miliardy śpiących z Adamowej rasy,
których kupił swoją drogocenną krwią – a którzy byli zachowani
w szeolu, w hadesie, w grobie, w śnie śmierci – aby po ich
wzbudzeniu przyprowadzić ich do znajomości Prawdy, a następnie dać im
szansę naprawy i pogodzenia się z Bogiem oraz osiągnięcia życia
wiecznego. O jak wielką to będzie nagrodą dla Tego, który nas umiłował
i odkupił! Zaiste, będzie On więcej niż zadowolony z hojnego daru
Ojca Niebieskiego, który otrzyma dla swego wywyższenia, a także dla
zaszczytnego dzieła, jakiego dokona dla Adama i jego rodu.
Pamiętajmy też, że
to, co jest prawdą w stosunku do Pana, jest również prawdą w stosunku
do pomazanego Ciała, Jego Kościoła. Pamiętajmy, że On nazywa nas swoim
Królewskim Kapłaństwem i że mówi do nas przez Apostoła, że i nasza
przemiana przy zmartwychwstaniu również zapewni nam chwałę, cześć
i nieśmiertelność i uczyni nas Jego współdziedzicami
w Królestwie oraz uczestnikami wraz z Nim w całym tym wspaniałym
przyszłym dziele. Posłuchajmy jeszcze raz świadectwa apostoła Jana, że teraz
jeszcze nie możemy wiedzieć, do jak wielkich rzeczy zostaliśmy powołani, ale
mamy zapewnienie, że w naszej chwalebnej przemianie będziemy uczynieni
podobnymi do Niego i ujrzymy Go, jakim jest. Czyż zatem i my jako
Jego wierni naśladowcy nie powinniśmy być zadowoleni – bardziej niż zadowoleni,
z Boskich łaskawych postanowień i warunków, jakie będą działać na
naszą korzyść, a przez nas na korzyść świata?
I znowu Apostoł zwraca się do nas,
mówiąc: „Jakimiż wy macie być?” [2 Piotra 3:11] Jak w wystarczającym
stopniu okazać możemy wdzięczność za wielkie rzeczy, jakie Bóg dla nas uczynił?
Jak możemy wystarczająco należycie ocenić wielkie przywileje, jakie mamy
obecnie – by kłaść życie za braci i zdawać sobie sprawę, że zgodnie
z Pańskim Słowem jest to przyjmowane jako ofiara z naszej strony, co
czyni z nas współofiarników z naszym drogim Odkupicielem, pod którego
szatą i zasługą mamy przebaczenie grzechów oraz Boskie błogosławieństwo
i łaskę!
Pamiętajmy, że czas jest krótki. Jeśli dotąd
nie uczyniliśmy pełnego poświęcenia się Panu, to uczyńmy to zaraz, bowiem
wkrótce drzwi do tego wysokiego powołania zostaną zamknięte, a otworzone
zostaną drzwi, poprzez które ludzkość całego świata dostąpi błogosławieństw
restytucji, zaszczytów i przywilejów. Uniżajmy się więc pod wszechmocną
ręką Bożą i czyńmy wszystko, cokolwiek ręce nasze znajdą do czynienia
i cokolwiek Boska opatrzność nam umożliwi. Nasze obecne doświadczenia
podobne są do nauki w szkole. Jeżeli już jesteśmy w szkole
Chrystusowej, to jakże szybko i sumiennie powinniśmy się uczyć, aby być
gotowi na dzień egzaminu! Próby i doświadczenia nie mogą już w żadnym
razie trwać długo. Jeszcze chwila i się skończą; jeszcze mała chwila,
a ujrzymy Go i będziemy triumfować w Jego łasce! ¦