Nazwy i pamięć

I nazwał imię miejsca onego Betel...
I nazwał ją Laban Jegar Sahaduta,
a Jakób ją nazwał Galed...
...i nazwał imię miejsca onego Mahanaim.
1 Mojż. 28:19, 31:47, 32:2

Jedną z pierwszych czynności, której dokonują nowe władze, nowe systemy, nowe narody po przejęciu kontroli nad jakimś terenem, to próba zmiany nazw miejscowości, ulic, pomników, symboli. Zmienia się też nazewnictwo historyczne, sposób określania zjawisk. Często ma to na celu zamazywanie i zakłamywanie historii. Wtedy jednak ludzie i tak przechowują w pamięci stare nazwy pomimo nowych tabliczek. Uczyłem się w Akademii, która oficjalnie mieściła się przy ul. Bohaterów Stalingradu, ale wszyscy i tak wiedzieli, że to było przy Starowiślnej.

Miejscowość Luz została przez Jakuba nazwana „domem Bożym”, bo takie jest znaczenie nazwy „Beit El”. Przez wieki w Izraelu nie było miejscowości o takiej nazwie. Ludzie przechowali ją jednak w bolesnej pamięci. Dzisiaj „Jedinot Acharonot” donosi o kolejnych nielegalnych budynkach wznoszonych przez osadników w miejscowości Beit El.

Nie ma jeszcze po wschodniej stronie Jordanu miejscowości o nazwie „dwa obozy” ani pomnika przyjaźni syryjsko-izraelskiej o nazwie „kopiec świadectwa” podpisanego w dwóch językach Galed oraz Jegar Sahaduta. Ale to tylko kwestia czasu, a i te nazwy przeniosą się z ludzkiej pamięci do swojej historycznej lokalizacji.

To wyjątkowy przywilej móc nadać nazwę miejscu, zjawisku, nowoodkrytemu żywemu organizmowi. Jest też przywilejem pamiętanie tych nazw i nawiązywanie do ich historycznych znaczeń. Oby osiedle Beit El na tzw. „terytoriach” jak najprędzej stało się miejscem żywych spotkań człowieka z Bogiem. Niechaj jak najprędzej na wzgórzach Golan zostanie wzniesiony aktualny pomnik pojednania syryjsko-izraelskiego w miejscu pojednania Labana z Jakubem, a nad Jordanem niech powstanie miejscowość upamiętniająca pojednanie Palestyńczyków z Żydami, tak jak Mahanaim upamiętniało pojednanie Jakuba z Ezawem.

Niechby same te nazwy i nam dzisiaj już przypominały o konieczności spotykania się z Bogiem i pojednania z ludźmi.

Daniel


Miejsce Bethel w XIX w. i dzisiejsze osiedle Beit El.