|
• Ocena tragicznego stanu Judy i Jerozolimy (Izaj. 1:1-9) • Odrzucenie ofiar i świąt Izraela (1:10-15) • Dziesięć stopni pokuty (1:16-20) • Przywrócenie stanu czystości Jerozolimy przez wypalenie brudu (1:21-31) • Mesjańska wizja ustanowienia Królestwa Bożego w Jerozolimie (2:1-4) • Cztery winy domu Jakubowego (2:5-9) • Zniszczenie ludzkiej wyniosłości (2:10-22) • Stan Jerozolimy przed sądem Boga (3:1-12) • Ukaranie ludzkiej pychy i wyniosłości (3:13-4:1) • Mesjańska wizja oczyszczonego Syonu (4:2-6) •
Izajasz przedstawia się jako prorok Judy i Jerozolimy, działający za dni królów, którzy z jednej strony doprowadzili do upadku południowe królestwo, a z drugiej strony czynami szlachetnego Ezechiasza dokonali jednej z najpiękniejszych reform w Izraelu. Prorok ocenia swoje czasy bardzo źle. Niesprawiedliwość pysznych bogaczy urąga wszelkim zasadom sprawiedliwości Bożej i ludzkiej przyzwoitości. To tylko litość Boga, pozostawiającego Syonowi niewielką garstkę ocalałych, pozwala Jerozolimie i Judzie uniknąć smutnego losu całkowicie wygładzonej Sodomy. Wiele lat później, głosząc mesjańską misję Jezusa powoła się na te słowa apostoł Paweł. Za jego czasów znów reszta wierzących uratowała Izrael od całkowitego odsunięcia od Bożej łaski. Owej smutnej ocenie moralnego stanu Izraela towarzyszy opis drogi, która wiedzie do przebaczenia i do ponownej społeczności z Bogiem. Owa droga prowadzi przez dziesięć stopni pokuty. Bez przejścia tej drogi żadne ofiary i święta Izraela nie miałyby sensu. Dalej prorok przedstawia wizję mesjańskiego królestwa pokoju ustanowionego w Jerozolimie dla całego świata. Mimo tej wspaniałej proroczej perspektywy ludzie nie są gotowi kroczyć drogą pokoju. Pogrążeni są w czterech głównych grzechach: naśladowaniu bałwochwalczych wzorów, pysze bogactwa, kulcie siły militarnej i bałwochwalstwie. Skutkiem takiego postępowania będzie tragiczna dla człowieka interwencja Bożego gniewu, który po pierwsze strachem zmusi społeczność ludzką do porzucenia błędnej drogi. Bóg poniży wyniosłość ludzi, ich skłonność do obnoszenia się ze swoją pychą. Prorok wymienia dwadzieścia jeden elementów kobiecej mody, które służą do okazywania wyniosłości. Zniszczeniu tych zewnętrznych pozorów chwały towarzyszyć będzie strach, poczucie nagości i chęć ucieczki przed hańbą, które to uczucia doprowadzą wreszcie ludzi do uznania Królestwa Bożego, jako jedynego rozwiązania ludzkich problemów. I tak na Syon powróci znów Pan, by stamtąd panować nad całą ziemią. Czystość Syonu stanie się gwarancją odkupienia całego świata.
Dziesięć stopni pokuty
W Izaj. 1:16-18 znajdujemy opis dziesięciu stopni pokuty wiodących grzesznika do Boga. Niektórzy komentatorzy sądzą, że liczba dziesięć stanowi tutaj nawiązanie do dziesięciu dni między Rosz HaSzana a Jom Kippur, kiedy to powinno dokonać się pojednanie człowieka z człowiekiem i ludzi z Bogiem.
1. Omyjcie się - Człowiek, który chciałby odwrócić się od grzechu i powrócić do Boga po pierwsze musi się obmyć. Obmycie chrztu w wodzie i duchu jest konieczne dla każdego grzesznika, który chciałby powrócić do Boga. Również i w ciągłym procesie pozbywania się grzechu, grzesznik ciągle musi powracać do obmywania się w wodzie ducha i Słowa Bożego.
2. Czystymi bądźcie - Prorok nawołuje, by grzesznik nie tylko się obmył, ale także trwał w raz uzyskanej czystości. Częstym problemem początków nawrócenia jest brak stałości i wytrwałości w pielęgnowaniu dobrych uczuć. Beztroskie poczucie czystości staje się przyczyną niedbałości i nieuwagi, które prędko doprowadzą do zanieczyszczenia uczuć. Wytrwanie w czystości, przynajmniej przez jakiś czas, powinno być drugim stopniem po obmyciu. Inaczej grzesznik nie jest w stanie przejść do kolejnych etapów pokuty.
3. Odejmijcie złość uczynków waszych od oczu moich - Usunięcie grzechów sprzed Bożego oblicza możliwe jest jedynie przez krew ofiary. Zasługa krwi usuwa grzech sprzed Bożego oblicza tylko wtedy, gdy towarzyszy jej rzeczywista skrucha, związana między innymi z przejściem przez poprzednie dwa stopnie pokuty. Skrucha zaś winna być nie tylko ogólna związana z całością naszego grzesznego jestestwa, ale także winna towarzyszyć konkretnym nazwanym grzechom naszego życia. Dopiero taka świadoma skrucha stanowi podstawę odwołania się do ofiary krwi i usunięcia grzechu sprzed oczu Bożych. Ofiara nie unicestwia grzechu i związanej z nim winy, ale sprawia, że grzech przestaje być murem oddzielającym nas od Boga.
4. Przestańcie źle czynić - Podobnie jak w przypadku pierwszych dwóch stopni pokuty, tak i tutaj skrusze za popełniony już występek towarzyszyć musi usiłowanie nie popełniania podobnych czynów. Wytrwanie w tym usiłowaniu stanowi dla samego grzesznika i dla Boga dowód, że skrucha jest szczera.
5. Uczcie się dobrze czynić - Po pięciu stopniach pokuty zorientowanych w przeszłość, następuje sześć kolejnych, które zorientowane są w przyszłość. Istotnym elementem odwrócenia się od grzechu jest próba czynienia dobra. Serce wyczyszczone ze złych uczuć, ale pozostawione puste, po jakimś czasie ponownie napełni się złem gorszym od tego, którego się pozbyliśmy (Mat. 12:43-45). Tylko zapełnienie go dobrymi uczuciami i uczynkami zapewni trwałość nawrócenia. Umiejętność uczenia się jest warunkiem prawidłowo przeprowadzonej pokuty. Żaden grzesznik nie jest w stanie od razu dobrze postępować. Powinien jednak rozwijać w sobie zdolność do uczenia się, która najściślej związana jest z pokorą i umiejętnością słuchania.
6. Szukajcie sądu - Pierwszym stopniem nauki dobrego postępowania jest poszukiwanie sądu, czyli umiejętności właściwego oceniania i rozróżniania spraw. Człowiek bez umiejętności sądzenia spraw (lecz nie ludzi) nie jest w stanie świadomie postępować dobrze. Nawet jeśli czasami intuicja pokieruje go we właściwą stronę, jego postępowanie będzie wypadkową działania różnych nieuregulowanych sił: jego osobistych skłonności, przyzwyczajeń zaczerpniętych z otoczenia i dzieła zwykłego przypadku. Tylko świadomość Prawa Bożego wyrażonego w Torze, Prorokach i Pismach (łącznie z Pismami apostolskimi) zapewnia właściwą ideologiczną bazę poprawnego postępowania.
7. Podźwignijcie uciśnionego - Kolejne trzy stopnie to dbałość o interesy słabych i pokrzywdzonych. Wykształcone poczucie sprawiedliwości - nawet u ludzi względnie sprawiedliwych Bożą sprawiedliwością - często wyraża się dbaniem o interesy własne, prawa swoich bliskich i przyjaciół. Jednak prawdziwa pokuta skłania człowieka to poszukiwania sprawiedliwości dla innych, a zwłaszcza dla najsłabszych, którzy nie są w stanie sami zadbać o swoje prawa. Pierwszy stopień, to podźwignięcie uciśnionego, a więc dobre uczucie i słowo dla człowieka pokrzywdzonego.
8. Sąd czyńcie sierocie - Oprócz dobrych uczuć, ludziom słabym społecznie należy się od nas także oddanie im sprawiedliwości w naszych słowach i sądach. Człowiekowi pokrzywdzonemu nie wystarcza słowo pociechy, czy uczynek miłosierdzia. Potrzebuje on także przyznania mu racji w jego roszczeniach sprawiedliwości. Dlatego umiejętność przyznania racji tym, których krzywdzą nasze grzechy jest kolejnym ważnym stopniem pokuty.
9. Ujmujcie się o krzywdę wdowy - Droga od dobrego uczucia poprzez przyznanie racji wiedzie do aktywnego występowania w obronie słabych. Przez aktywność działania w obronie pokrzywdzonych wykazujemy szczerość i trwałość naszego nawrócenia.
10. Przyjdźcież teraz, a rozpierajmy się - Człowiekowi, który krocząc drogą pokuty osiągnął dziewiąty stopień sprawiedliwości, grozi niebezpieczeństwo duchowej pychy, przekonania, że w tym stanie sprawiedliwości wynikającej z pokuty i miłości nie potrzebuje on już Bożej pomocy. Jeśli staje przed Bogiem to po to, by pokazać Mu swoje zasługi i dobre uczynki. Dziesiąty stopień pokuty to stawienie się przed tronem Bożej sprawiedliwości po to, by przyznać, że pomimo wszystkich usiłowań niedoskonałemu człowiekowi nie udało się osiągnąć zadowalającego postępu na drodze do doskonałości. Tylko takie pokorne stawienie się przed Bogiem z zamiarem wysłuchania Jego nagany zapewnia błogosławieństwo usłyszenia słów:
„Choćby były grzechy wasze jako szkarłat, jako śnieg zbieleją;
choćby były czerwone jako karmazyn, jako wełna białe będą.” Izaj. 1:18
| |
