Rosz HaSzana

Szabbat   1 Tiszri 5767
23 września 2006



3 Mojż. 23:24-25: „Miesiąca siódmego, pierwszego dnia tegoż miesiąca, będziecie mieli sabat, pamiątkę [Zikron] trąbienia [Teruah], zgromadzenie święte. Żadnej roboty służebniczej nie będziecie czynili, lecz ofiarować będziecie ofiarę ognistą Panu."

4 Mojż. 29:1: „W pierwszym dniu siódmego miesiąca będziecie mieć zwołanie Święte; wtedy nie wolno wykonywać żadnej pracy. Będzie to dla was dzień trąbienia."

Określenie „Pamiątka Trąbienia" może odnosić się do trąbień, jakie towarzyszyły różnym ważnym wydarzeniom życia religijnego Żydów. 4 Mojż. 10:10: „W dzień także wesela waszego, i w święta uroczyste wasze, i na nowiu miesięcy waszych, będziecie trąbić w te trąby przy ofiarach waszych całopalnych, i przy ofiarach waszych spokojnych, i przywiodą was na pamięć [Zikron] przed Bogiem waszym." Pamiątka trąbienia pierwszego dnia miesiąca siódmego może więc być przypominaniem wszystkich owych trąbień. Może także być przypominaniem Bogu o wszystkich świętach i ofiarach Jego ludu.

Słowo „Teruah" oznacza: alarm, sygnał, huk burzy, krzyk, wrzask, wrzawa wojenna, gwar radości, wojenne zawołanie, okrzyk bitewny. Tradycyjnie wiąże się to słowo z dźwiękiem szofaru, gdyż przy jego pomocy można robić najwięcej hałasu, „krzyku".

Opisy Pamiątki Trąbienia nie wspominają wprost o graniu na szofarze. Podstawą do powiązania sposobu trąbienia o nazwie T’ruah z szofarem jest werset 3 Mojż. 25:9, w którym wśród przepisów roku jubileuszowego znajdujemy następującą informację: „Tedy każesz zatrąbić w trąbę [Szofar] huczną [Teruah] miesiąca siódmego, dnia dziesiątego tegoż miesiąca; w dzień oczyszczenia każecie zatrąbić w trąbę [Szofar] po wszystkiej ziemi waszej."

W dzień Pamiątki Trąbienia, pierwszego dnia miesiąca siódmego obchodzony jest początek roku. Jest tak właśnie dlatego, że od Tiszri (czyli od siódmego miesiąca) liczy się lata sabatowe i jubileuszowe. W biblijnym kalendarzu jest jeszcze wiosenny początek roku religijnego, liczony od pierwszego miesiąca Nisan, jednak dla celów gospodarczych praktyczniejsze jest liczenie lat w cyklu od jesieni do jesieni, a nie od wiosny do wiosny.

Nów każdego miesiąca ogłaszany był dźwiękiem trąby. Jednak tylko jeden z nowiów został wyróżniony jako dzień świąteczny. Jest to właśnie dzień Pamiątki Trąbienia. Słusznie więc uważa się, że dzień ten należy uznawać za oficjalny początek roku, choć przypada on nie w pierwszym, ale w siódmym miesiącu.

Ponieważ alarmowy dźwięk szofaru w starożytnej kulturze wschodniej kojarzył się z sygnałem wojennym, to już ze swej natury wzbudzał on strach. Być może dlatego stał się Dzień Trąbienia symbolem wzywania grzeszników na Boży sąd i stąd także symbolem „końca świata" i związanego z nim powstania umarłych na sąd.

We współczesnej kulturze religijnej Izraela modlitwom całego miesiąca poprzedzającego Dzień Trąbienia towarzyszy dźwięk szofaru, który przygotowuje grzeszników na rozliczenie się z Bogiem. Pierwszego dnia miesiąca siódmego rozpoczyna się dziesięciodniowa pokuta, a Szabbat, który przypada w czasie między Pamiątką Trąbienia a Dniem Pojednania, nazywany jest Teszuwa, czyli „Nawrócenie". Cały ten proces służy właściwemu przygotowaniu wierzących na oczyszczenie grzechów, które można uzyskać w Dniu Pojednania.

Bóg jest sprawiedliwy. Grzech musi być ukarany. Jednak skrucha i żal grzesznika, połączone z ofiarą, dają możliwość sięgnięcia do niezmierzonych zasobów Bożego miłosierdzia, który przebacza grzesznikowi, jeśli ten szczerze żałuje i wyraża chęć poprawy. Bóg jednak tak długo nie odpuszcza występków popełnionych względem bliźnich, dokąd grzesznik nie uzyska przebaczenia od bliźniego, któremu wyrządził krzywdę. To dlatego w okresie między Pamiątką Trąbienia a Dniem Pojednania starajmy się uzyskać przebaczenie od ludzi, których skrzywdziliśmy. „Przepraszam" powinno być w tym okresie najczęściej wypowiadanym słowem.

Z Tory wiemy, że:
1. W pierwszym dniu siódmego miesiąca trąbi się sygnał alarmowy, prawdopodobnie na szofarze;
2. W dniu tym zachowuje się odpoczynek i odbywa święte zgromadzenie;
3. Z 4 Mojż. 29:1-6 dowiadujemy się też, że w dniu tym należało złożyć dodatkowe ofiary całopalne: cielca, barana i siedem jagniąt wraz z należnymi ofiarami śniednymi oraz kozła na ofiarę za grzech.

Tradycyjnie w dniu tym:
1. Przypomina się stworzenie Adama oraz związanie Izaaka, którego ofiara została zastąpiona ofiarą barana;
2. Nawołuje się do przypominania sobie grzechów i do pokuty;
3. Przypomina się sąd Boży, na który wezwani będą wszyscy ludzie, również umarli.